Buurten in de wereld

The High Line, New York, Verenigde Staten

23 juli 2024

Matexi leert door te kijken. In de bestendige zoektocht naar goede oplossingen voor buurtontwikkeling laat Matexi zich inspireren door historische en hedendaagse buurten en stadsontwikkelingsprojecten die bewezen hebben dat ze goed functioneren.

Binnenstedelijke gebieden aangenamer maken en vergroenen: het is een van de voornaamste prioriteiten – en tegelijk ook een van de meest complexe uitdagingen – voor stedenbouwkundigen en buurtontwikkelaars. The High Line in New York bewijst dat er zelfs in de drukste metropolen plaats kan worden gemaakt voor natuurrijke parkomgevingen en aangename publieke ruimtes. Op de restanten van een oud spoorviaduct in Manhattan verrees een ‘levend park’ van 2,33 kilometer lang. Of hoe creatieve community-initiatieven, interdisciplinaire samenwerking en wilde dromen ook in de meest verstedelijkte omgevingen tot wonderlijke resultaten kunnen leiden …

Idyllische wandelpaden, comfortabel zitmeubilair, fraaie kunstwerken en meer dan vijfhonderd soorten planten en bomen. En dat midden in een drukke binnenstad! Het mag duidelijk zijn: ‘The High Line’ in Manhattan is een project uit de duizend. In 1999 richtten twee locals een non-profitorganisatie op die de restanten van het voormalige spoorviaduct in de befaamde ‘West Side’ wilde omvormen tot een nieuwe publieke ruimte, zoals in Parijs zes jaar eerder ook al gebeurd was met de iconische ‘Promenade Plantée’. Na een internationale ideeënwedstrijd kregen landschapsarchitectenbureau James Corner Field Operations, ontwerpstudio Diller Scofidio + Renfro en de Nederlandse tuin- en landschapsontwerper Piet Oudolf in oktober 2004 groen licht om de transformatie in goede banen te leiden. ‘Kikker van een spoorweg wordt prins van een park’, kopte The New York Times triomfantelijk.

BRUISENDE COMMUNITY

De rest is intussen geschiedenis. In 2009 werd het eerste deel van het buurtpark geopend voor het grote publiek. In de jaren nadien volgden nog twee andere secties en in 2019 de ‘Spur’, het laatste overgebleven deel van de oorspronkelijke infrastructuur, inclusief geïntegreerde treinsporen die herinneren aan het rijke verleden van deze bijzondere plek. Vandaag is The High Line een doorlopende ‘greenway’ met een lengte van 2,33 kilometer en een echte trekpleister voor lokale bewoners én toeristen (meer dan 8 miljoen bezoekers per jaar!). De uitzichten op de stad en de Hudson- rivier zijn dan ook adembenemend, net als de vele bloemen, planten, struiken en bomen die er doorheen de jaren zijn verrezen.

Wat The High Line eens zo bijzonder maakt, is dat er aan de lopende band sociale gemeenschapsinitiatieven, buurtevenementen, kunsttentoonstellingen en theatervoorstellingen plaatsvinden die het plaatselijke communitygevoel cultiveren en versterken. ‘High Line Teens’ voorziet in betaalde studentenjobs die kaderen in het beheer en de verdere ontwikkeling van het park, ‘High Line Wellness’ biedt sessies mindfulness, yoga en andere gezondheidsactiviteiten aan en er lopen educatieve partnerships met lokale scholen. Ook het promoten van moderne kunst – van intrigerende sculpturen en imposante muurschilderingen tot gecureerde tentoonstellingen en publieke performances – past in dit plaatje. Tot slot worden er geregeld pop-upevents georganiseerd en is er in de ‘food court’ aan Chelsea Market en bij diverse foodtrucks gezond, kwalitatief en democratisch geprijsd eten te verkrijgen. Deze nadrukkelijke focus op duurzame sociale beleving maakt de aantrekkingskracht van The High Line eens zo groot.

DREAM BIG

De meerwaarde van The High Line voor de rest van de stad is enorm. De lokale economie kreeg een forse boost, in de nabije omgeving verrezen heel wat nieuwe (luxe) woningen, winkels en kantoorgebouwen, de aanpalende Chelsea-buurt herleefde en de fraaie natuur doet wonderen voor het duurzaamheidsbewustzijn en het psychologisch welzijn van de New Yorkers. Ook de gezondheidseffecten zijn niet min. In het najaar van 2014 bleek reeds uit een doelgerichte wetenschappelijke studie dat de luchtvervuiling en de geluidsoverlast er gemiddeld 37% lager lagen dan op de begane grond. Luchtbeelden van de NASA toonden bovendien aan dat het park eveneens bijdraagt aan de reductie van het hitte-eilandeffect, waar het dichtbebouwde Manhattan erg veel last van heeft.

Zoals het een ‘levend ecosysteem’ betaamt, blijft dit attractieve buurtpark zich inmiddels verder ontwikkelen. Zo wordt er volop werk gemaakt van verbindingen met andere belangrijke locaties in de stad, zoals de Moynihan Train Hall ten oosten van The High Line. De 370 meter lange connector die dit voor elkaar brengt – bestaande uit twee bruggen – is sinds mei 2023 klaar. Ook het noordwestelijke uiteinde van The High Line zou binnenkort uitgebreid worden in de richting van het Hudson River Park. Kortom: ‘The City That Never Sleeps’ blijft investeren in kwalitatieve publieke ruimte en inspireert op die manier heel wat andere binnen- en buitenlandse steden, die op gelijkaardige plannen broeden (het zogeheten ‘High Line- effect’). De boodschap voor ontwerpers, stedenbouwkundigen en buurtontwikkelaars elders ter wereld is dan ook duidelijk: Dream big. If you can make it there, you can make it anywhere …

Share: