Buurten in de wereld

Alfama, binnenstedelijke buurt avant la lettre

29 augustus 2019

Moorse invloeden

De buurt is het resultaat van de eeuwenlange Arabische overheersing in Portugal. In de 8ste eeuw na Christus vielen de islamitische Moren het Iberisch Schiereiland binnen. Tijdens de Moorse overheersing bestond Lissabon alleen uit Alfama en woonden er vooral arme vissersfamilies.
Havenbuurt
Er was heel wat criminaliteit en prostitutie. Alfama was dé plek waar zeelieden logeerden en vertier zochten vooraleer ze de oversteek maakten naar nieuwe Portugese koloniën. De Moren creëerden er een labyrint van smalle straatjes als verdedigingssysteem voor belegeringen. Tegelijkertijd boden de hoge gebouwen schaduw en verkoeling in de zomer. Het duurde tot de 12de eeuw vooraleer de Noord-Afrikaanse bezetters verderven werden.

Gemeenschap

In de 1ste helft van de 20ste eeuw nam de bevolking in Lissabon snel toe. Door gebrek aan woonruimte gingen heel wat mensen zich in de oude volksbuurt settelen. Nu is er een mix van nieuwe bewoners en van families die al generaties lang in Alfama wonen. Daardoor heerst er een sterk gemeenschapsgevoel.

Charme

Vandaag ziet de buurt er oud en een beetje vervallen uit. De witte huizen met rode daken en gietijzeren balkons bepalen nog steeds het straatbeeld. Bij sommige huizen bladert de verf af, is het dak aan vervanging toe of is de gevel gescheurd. Maar net die look geeft de buurt een charmante uitstraling die heel wat toeristen aantrekt.

Renovatie

De nieuwe inwoners, die over het algemeen meer kapitaal hebben, investeren in hun eigendommen, waardoor de buurt stap voor stap opgeknapt raakt zonder haar historische karakter te verliezen. Enkele oude gebouwen aan de voet van het Castelo Sao Jorge zijn intussen gerenoveerd en omgetoverd tot sfeervolle hotels.

Fado

Alfama is nog een echte authentieke volksbuurt met een levendige culturele traditie. Het is een historisch eiland in Lissabon waar de fado is ontstaan. Deze melancholische Portugese muziek klinkt doorheen de hele buurt. Enkele oude gebouwen en kerken, waaronder de kathedraal van Lissabon, de kerk Santa Engrácia en het klooster van Sao Vicente de Fora, maken de buurt tot een belangrijke historische en culturele toeristische trekpleister in Lissabon. Je vindt er geen chique restaurants of hippe winkels, wél typisch Portugese restaurantjes, bars en winkels waar de lokale bevolking alle dagelijkse benodigdheden vindt. Vis kopen ze bijvoorbeeld gewoon op de dagelijks vismarkt in de Rua de Sao Pedro.

Tramlijn 28

Wie in Alfama moet zijn, doet dat best te voet. De buurt is bijna niet toegankelijk met de wagen. Via de vele trappen en doorgangen geraak je op verschillende manieren op je bestemming. Wie opziet tegen de steile klim, kan de tram nemen. De beroemde tramlijn 28 met z’n oude wagonnetjes verbindt als enige Alfama met de andere buurten in Lissabon.