Duurzaam verwarmen en koelen dankzij geothermie

Groene energie, lage energieprijs en comfort als troeven

Bij geothermie of aardwarmte gebruiken we enerzijds de warmte uit de bodem om woningen en sanitair water te verwarmen. Anderzijds kunnen we in de zomer woningen koelen met de koude uit de bodem. In de praktijk installeren we een geothermische warmtepomp in de woning die de warmte uit de bodem onttrekt en rondpompt in de woning (voor verwarming en sanitair water). In de zomer onttrekt de warmtepomp koude uit de bodem om de woningen passief te koelen.

Wanneer de capaciteit van een buurt groot genoeg is, kunnen we onder de grond een warmtenet aanleggen. Dankzij zo’n warmtenet kunnen we een grotere buurt duurzaam verwarmen waarbij de woningen jaarlijks tot 70% minder CO₂ uitstoten. In een warmtenet zetten we dus de energie uit de bodem collectief in en verdelen we de warmte of koude naar alle woningen in de buurt, meestal via een (individuele of collectieve) warmtepomp.

Het gaat niet alleen om een klimaatvriendelijk, maar ook een energiezuinig verwarmings- en koelingssysteem met een stabiele en lage energieprijs voor de bewoners van de buurt. De kost die een eigenaar maandelijks betaalt voor warmte is stabiel en lager dan bij een gasaansluiting. Zo wint elk gezin 3 keer: een gezin heeft een hogere comfortwaarde omdat het de woning ook kan koelen, betaalt minder per maand en levert een positieve bijdrage aan het klimaat door een lagere uitstoot.

Met de realisatie van fossielvrije woonbuurten komen we als duurzame buurtontwikkelaar tegemoet aan zowel het klimaat- als energieprobleem, zonder dat gezinnen moeten inboeten aan comfort.

Lees verder onder de video.

Een fossielvrije buurt in de praktijk

In steeds meer buurten maken we gebruik van de energie uit de bodem om woningen te verwarmen in de winter én te koelen in de zomer. Ook in onze toekomstige buurt Laar in de stad Geel.

Tim Peeters, Project Developer: “De woonbuurt Laar in Geel is de eerste buurt in de Kempen die volledig gebruik zal maken van warmte en koude uit de bodem voor verwarming en koeling. We realiseren er de komende jaren 55 woningen en 61 appartementen aangesloten op een warmtenet. In Laar zal dus geen enkele woning meer aangesloten worden op aardgas. Zo maken we een bewuste keuze voor een installatie die goed is voor de planeet, voor de mens en voor de portemonnee van de bewoners. De CO₂ uitstoot wordt maximaal teruggedrongen, de bewoners zullen een hoger comfortniveau ervaren dankzij de gratis koeling en ze zullen hiervoor op het einde van de rit ook minder betalen.”

Laurens Roothooft: Project Engineer: “Hoe dat concreet werkt? Dankzij boringen kunnen we warmte en koude in het grondwater opslaan (koude- en warmteopslag of KWO genoemd). We kiezen toekomstgericht voor een duurzame oplossing in een regio waar de grondsamenstelling zeer geschikt is voor geothermie.”

Grotere kantoorgebouwen, ziekenhuizen of industriële gebouwen maken al langer gebruik van geothermie en opslag van koude en warmte in de bodem. Desondanks is de technologie nog niet wijdverspreid in de woningbouw. Een remmende factor was het prijskaartje en het ontbreken van regelgeving. Hieraan kwam de Vlaamse Regering tegemoet via een duidelijker regelgevend kader in 2019 en steunmaatregelen voor groene energie. Zo wordt een warmtenet ook haalbaar voor residentiële woonbuurten.

Schepen Bart Julliams: “In Geel komt het eerste warmtenet dat op schaal van een buurt wordt toegepast in de Kempen. Geel heeft een duidelijk energie- en klimaatactieplan en onderzoekt al langer de toepassing van warmtenetten op haar grondgebied. Met projecten als deze tonen we hoe we de uitdagingen van de toekomst kunnen aangaan met technieken die hun sterkte al bewezen hebben maar vaak omwille van het prijskaartje geen ingang vonden. De woonbuurt in Laar wordt gebouwd binnen bestaand stadsweefsel en combineert buurtverbindende oplossingen - zoals een park en buurtlokaal - met duurzaamheidsoplossingen zoals zuinig ruimtegebruik, groendaken, wadi’s, aandacht voor biodiversiteit.... Het past helemaal binnen ons beleidsplan voor de vormgeving van toekomstige buurten in onze stad. We hopen dat projecten als deze een voorbeeld kunnen zijn voor anderen.”

Innovatieve technologie van de 5e generatie

Michaël Verbiest, Sales Engineer bij IFTech, expert in geothermische energie-installaties en onze partner in Geel: “In Geel komt een warmtenet ‘van de 5^e generatie’. Anders dan een warmtenet van de 4e generatie (dat voornamelijk restwarmte of dieptegeothermie gebruikt, waarbij water op hogere temperatuur via geïsoleerde buizen vervoerd wordt), werkt een warmtenet van de 5e generatie met lagere temperaturen. Het wordt gekenmerkt door beperkte transportverliezen, kan ook passieve koeling leveren en is bovendien koppelbaar in de toekomst.

Op een diepte van slechts 90 meter halen we hier koude of warmte uit de bodem. We zijn blij dat we samen met de grootste buurtontwikkelaar van België onze expertise hiervoor kunnen inzetten. Tegen eind 2023 zal het warmtenet operationeel zijn, dan verwelkomen we de eerste bewoners.”

Lees meer over hoe we onze buurten duurzaam verwarmen