Pers

Meer openbaar groen vooral in steden cruciaal om verkoeling te vinden

2 augustus 2022

Niet voor het eerst deze zomer is het weer tropisch warm in ons land. Vooral in steden, waar de temperaturen sneller de hoogte in gaan dan in de omliggende landelijke gebieden en waar niet iedereen over een eigen tuin beschikt, is toegang tot publiek groen essentieel om wat verkoeling te vinden. Belgen zetten dat buurtgroen steeds hoger op hun prioriteitenlijstje, blijkt uit een bevraging die Matexi liet uitvoeren bij 1.000 Belgen. Zowat 45 procent van de Belgen staat zelfs open voor een kleinere tuin in ruil voor nabijgelegen buurtgroen.

Voorgevel van het Groen Kwartier

Verkoelen met stadsgroen

Gemiddeld kan de luchttemperatuur in een stad met 100.000 inwoners zo’n 4 graden hoger liggen dan in het omliggende landelijke gebied, en in grotere steden loopt dit zelfs op tot een verschil van 7 graden. De stenen, asfalt en beton in steden absorberen immers de hitte, houden het langer vast en stralen de opgeslagen warmte ook terug uit. Dit is het zogenaamde “stedelijke warmte-eilandeffect”, en is allesbehalve een nieuw fenomeen. Experts hameren er al lang op dat stadsbesturen doelgerichte ingrepen moeten doorvoeren om hun steden leefbaarder, aangenamer en koeler te houden. Zo kan de luchttemperatuur van een stad omlaag gebracht worden door een grotere hoeveelheid groen in de stadskern, en daarnaast kan de gevoelstemperatuur op specifieke plekken in de stad zakken als er meer schaduw is.

85 procent van de Belgen is tevreden over het beschikbare buurtgroen

Om tot een beter begrip te komen van de beschikbaarheid, de tevredenheid en het gebruik van parken en andere publieke groene ruimte in België, liet Matexi een bevraging uitvoeren door Profacts bij 1.000 Belgen. Uit de analyse blijkt dat 85% van de Belgen tevreden is over de groene ruimte in de buurt. Dit percentage ligt lager (69%) bij Belgen die niet over een eigen tuin of terras beschikken en de noodzaak van nabijgelegen publiek buurtgroen sterker ervaren.

Verder blijkt uit de analyse dat zo’n 70% van de Belgen regelmatig een buurtpark bezoekt. 31,2% van de stedelingen geeft aan dat ze specifiek voor verkoeling naar een buurtpark trekken, terwijl slechts 11,6% van Belgen op het platteland dit doen. In Brussel zoekt zelfs 36,6% van de bevolking verkoeling in de openbare groene ruimte.

Voorgevel van het Groen Kwartier

Een andere opvallende vaststelling is dat een groot aantal Belgen (45,6%) bereid zou zijn om over een minder grote tuin of terras te beschikken indien ze zouden verhuizen naar een buurt met nabijgelegen openbaar groen. Belgen tussen de 18 en 34 zijn hiertoe iets meer bereid (50,4%), al wijkt dit niet ver af van het nationale gemiddelde. Deze bereidheid ligt zowel in Vlaanderen als in Wallonië dicht bij het gemiddelde van 45%, terwijl meer dan de helft van de Brusselse respondenten akkoord gaat met de stelling.

“De vaststellingen uit deze bevraging bevestigen een tendens die we al enige tijd opmerken bij onze klanten. Belgen willen alsmaar meer in kernversterkende buurten wonen, omwille van het sociaal contact en de nabijheid van openbaar vervoer en diensten. In versterkte dorps- of stadskernen is de nood aan verkoeling tijdens warme dagen hoger dan gemiddeld, waardoor de beschikbaarheid van toegankelijke, gedeelde groene ruimte onontbeerlijk is geworden voor deze nieuwe manier van wonen,” vertelt Roel Helgers, Market Economist bij Matexi.

Gevel van de Charbonage Du Hasard in Visé

Aandacht voor groenpartijen bij buurtontwikkelingen

Bij nieuwe buurtontwikkelingen streeft Matexi er steeds naar om op doordachte wijze zoveel mogelijk groene elementen te integreren in de nieuwe buurt. Hierbij overweegt de buurtontwikkelaar een divers aantal ingrepen, gaande van grote gemeenschappelijke tuinen, nieuw aangelegde (pocket-)parken of daktuinen en groendaken. Voorbeelden hiervan zijn terug te vinden in woonbuurten zoals Het Laere in Roeselare, Pier Kornel in Aalst, Quartier Bleu in Hasselt, I-Dyle in Genappe of Marymont in Warschau. In de Geldenaakse buurt Belle Vallée voorziet Matexi zelfs een boomgaard die de bewoners van fruit voorziet én een educatieve functie krijgt.

Bovendien verhardt Matexi enkel de absoluut noodzakelijke elementen van een buurtontwikkeling, en doet het in sommige gevallen aan gedeeltelijke ontharding om nieuwe mogelijkheden voor groene ruimte te laten ontstaan – denk bijvoorbeeld aan het binnenplein van de Leopoldskazerne in Gent, waarbij de kasseien zijn geweken voor een grasveld met bomen, struiken en planten.

“De manier waarop je een stad inricht heeft een onmiskenbaar effect op de temperatuur ervan. Bomen, groen en de aanwezigheid van water dragen niet enkel bij aan de leefbaarheid van een buurt, maar hebben ook een positieve impact op het welzijn en de gezondheid van de bewoners,” geeft Roel Helgers nog mee.

Infografiek over hoe een Belg denkt over het groen in zijn of haar buurt

Share:

Gerelateerde artikels