De geschiedenis van de Leopoldskazerne in Gent: Van militair erfgoed naar stadsbuurt

De Leopoldskazerne, gebouwd tussen 1890 en 1905, diende als militaire basis en werd vernoemd naar Leopold I, de eerste koning van België. Dit eerbetoon aan het koningshuis onderstreepte het belang van het leger in de toen jonge Belgische staat. 

Tijdens de Wereldoorlogen ontsnapte de kazerne niet aan de Duitse bezetting. In de Tweede Wereldoorlog plaatsten ze er zelfs hun luchtafweergeschut en radarinstallaties. Na de bevrijding keerden de Belgische militairen niet meer terug naar de kazerne en werd het bevolkt door scholen en (medische) diensten om uiteindelijk te evolueren naar de Koninklijke School van de Medische Dienst. Naar aanleiding van de herstructureringen van de Belgische krijgsmacht werden de gebouwen verkocht aan de stad Gent dat in 2018 na een ontwerpwedstrijd Matexi en Ciril koos voor de herbestemming van de Leopoldskazerne.  

De Leopoldskazerne werd omgedoopt tot ‘De Kazerne’ waar we samen met Ciril 80 appartementen en 10 huizen ontwikkelden. Er zijn en komen ook tal van commerciële en socio-culturele ruimtes zoals het nieuwe Provinciehuis, flexibele atelierruimtes, een hotel, een restaurant en een kinderdagverblijf. Het Paradeplein, het hart van de site, werd onthard om een levendig, groen, publiek toegankelijk plein aan te leggen waar rust en ontmoeting centraal staan voor bewoners en omwonenden van De Kazerne, en dat te midden van de Gentse museumwijk.  

Wist je dat het Paradeplein technisch gezien nu een daktuin geworden is? “De Leopoldskazerne was vroeger volledig verhard, met een groot plein vol kasseien”, vertelde Kristoff De Winne, Acquisition & Development Manager bij Matexi, aan VRT Nieuws . “Er is hier nu een nieuw buurtpark aangelegd boven op de nieuwe ondergrondse parking. Daar kwam een meter aarde bovenop, en daar zijn bomen en struiken geplant en kan er regen insijpelen in de grond.” 

In tijden waar we zorgvuldig moeten omspringen met de beschikbare open ruimte maar ook tegelijk de stijgende nood aan energiezuinige woningen moeten aanpakken, is dit unieke transformatieproject een win-win voor iedereen. 

“Ik dacht dat appartementen vooral voor oudere mensen waren,” vertelt Katelijne. “Maar toen ik de plannen van Matexi en Ciril zag, was ik meteen verkocht. Mijn appartement is zo bijzonder. De hoge plafonds, het waanzinnige terras en het weidse uitzicht op het binnenplein maken het een droomplek. Hier wonen, midden in de historische Leopoldskazerne, voelt alsof je een stukje Gentse geschiedenis tot leven brengt.”